Ando de celebración. O contador interno asegura que este é o artigo número mil deste blog (o número do ficheiro é maior, aclaro). Mil é un número deses redondos, que invitan a facer festa ou, algúns, mesmo unha rolda de prensa: tamén as fan polos vinte anos, polos dous, polos… 1000 era tamén o ano no que se ía acabar o mundo, ou iso pensaban na idade media… un milleiro de anos despois, actualizamos ese milenarismo co ‘efecto 2000′, porque semella que os humanos somos unha especie á que lle gusta sufrir…

Pero volvamos ao rego: mil artigos representan un montón de cambios, aínda que os gobernos case non cambiaron neste tempo: a Xunta era do PP en aquel maio de 2005 e o Concello de Lugo, tamén. O que cambiaron foron as caras: de Rodríguez Zapatero a Mariano Rajoy; de Manuel Fraga pasamos a Núñez Feijóo, a través de Pérez Touriño; de Francisco Cacharro, a Gómez Besteiro; de López Orozco a… López Orozco.

Nestes mil artigos, o mundo pasou de estar cheo de oportunidades a vivir na crise; pasou de internet e os blogs ás redes sociais e o ‘homo interruptus’ (grazas pola expresión, Torres e Reyes). Aínda que o meirande cambio é quizais a temática do blog. Daquela, isto era unha bitácora política; agora, menos: quizais porque a política que se fai agora é máis aburrida.

En fin: grazas a todos. Vémonos dentro doutros mil artigos.

TODOS temos prognosticado algunha vez aquilo tan pesimista de “nunca o verán os meus ollos”, pero ao final as cousas acaban pasando, sexa porque  teñen que ocorrer (por cuestións biolóxicas), sexa porque transcorre moito tempo. Nos últimos anos, os xornalistas galegos temos narrado unhas cantas destas cousas que supostamente nunca ían ocorrer: por exemplo, parecía imposible que o PP non gobernara Galicia, que Cacharro deixara a Deputación de Lugo, que a esquerda (ou algo semellante) chegara ao poder no Concello lugués, que Fraga perdera a Xunta (estes días houbo chanzas en Twitter sobre se era inmortal)… e ao final todo iso foi pasando. Cando vaticinas que iso non ocorrerá nunca, sabes que no fondo é mentira, así que imaxinas que o día en que pase vai ser un deses inesquecibles, no que o ceo se abrirá ou mostrará algún prodixio espectacular. E ao final, cando ocorre resulta ser unha cousa do máis normal, case aburridamente burocrática: por exemplo, cando o PP prescindiu de Cacharro, foi unha tarde de xullo do máis insulso (na foto) agás por esa noticia. Os grandes acontecementos, os que marcan, chegan sen avisar (Torres Xemelgas, Atocha…), e os que prevemos grandes resultan anódinos. Pero todo acaba pasando, mesmo o que a priori nos parece imposible, cousa que en España sabemos de sobra que é así; abonda con que recordemos a un tal Andrés Iniesta.

Nota: O título ideal para este artigo era “Cando pasa o que non vai pasar”, pero excedía o espazo asignado na última deste martes.

Hai políticos que fan, en certo xeito, teoría política, porque non todo consiste en simplemente xestionar e gobernar. Por exemplo, Zapatero fixo toda unha doutrina (por chamalo dalgún xeito) ao redor do talante, utilizado en oposición á acritude despótica de que facía gala Aznar nos seus últimos anos. En Galicia, Xosé Cuiña inventou a autoidentificación, que nin é nacionalismo, nin galleguismo, nin independentismo, nin autonomismo, pero que ten un pouco de todo. Creo que foi outro galego, Fraga, o que conseguiu que a Constitución falara de autonomías e non de nacionalidades, como querían os máis nacionalistas. E agora, sen cumprir os cen días de mandato, Núñez Feijóo saca da manga outra desas expresións que promete quedar para a posteridade: galeguismo cordial.

Ben está que os pais da patria teoricen. Así polo menos sabemos que utilizan a cabeza para algo más que para amolar ao contrario ou xestionar os cartos públicos.

A planta de Leite Pascual da que falaba onte faime resucitar a ese Avó Cebolleta que todos levamos dentro (si, o das batalliñas) e que, a medida que vas gañando anos, vai saíndo máis veces. Digo isto porque creo recordar que eu estivera na inauguración oficial daquela planta, aló pola primeira metade dos noventa (1993? 1994?). Recordo, por exemplo, que fora o falecido Anselmo Sampedro, daquela secretario comarcal de CC.OO., quen contara á prensa que Leite Pascual ía abrir unha planta en Lugo. Fora el tamén, por certo, quen moito batallara para que se instalara nesta provincia a planta de Prefabricados Pacadar, e finalmente conseguiu que fora para Outeiro de Rei. Nas inauguracións, por suposto, estivera Manuel Fraga, que en Galicia parece que unha empresa privada non anda se antes non a bendice un cura e a inaugura un político. E recordo especialmente a inauguración porque foi a primeira vez que me decatei de que Don Manuel ía á súa bóla nos discursos. Os xornalistas recibíramos unha copia antes do acto, pero cando intentamos seguir o que dicía o presidente, descubrimos que faltaban cousas e que outras saltábaas alegremente.

Moitos anos despois, xa neste século XXI, nunhas xornadas de comunicación de Vilalba (das que organizaba Pérez Varela a finais de novembro, coincidindo co aniversario de Don Manuel), decateime tamén de que o ex presidente da Xunta xa se comía menos frases dos discursos preparados que traía. Ás veces, facía algunha digresión persoal (nomeadamente, lembranzas de infancia), pero despois era quen de volver sen dificultades a retomar o fío. Hai políticos máis novos que son incapaces de facelo.

Tanto falamos do actual presidente da Xunta, Núñez Feijóo, que nos esquecemos dos anteriores. Pregúntome que vai pasar con Pérez Touriño. Seguirá no Parlamento ata o final da lexislatura? Con que funcións? Verémolo interpelando ao seu sucesor? Ocupará o posto en Económicas que Beiras tantas veces dixo que lle concederan de xeito fraudulento? Mandarao o seu partido a un retiro dourado no Senado, como fixo o PP co seu predecesor, Manuel Fraga, elixido senador por designación autonómica? Será esa a razón da mala cara que tiña Xavier Carro (senador socialista por designación autonómica), durante o discurso de investidura de Núñez Feijóo, porque tería que cesar, no caso de querer colocar a Touriño no pazo da Praza da Mariña? Por certo, o coruñés Carro sentouse canda outro socialista, Gómez Besteiro, presidente da Deputación de Lugo, nunha ringleira na que tamén estaban a vicepresidenta deste último Lara Méndez e mailo alcalde da capital, López Orozco.

Todo isto vén a conta de que hai unhas semanas, aló por febreiro, acordáronse de Fraga os membros de Grugalma, unha asociación que agrupa aos galegos de Madrid e que preside dende hai tempo Manuel Mourelle de Lema, que creo recordar que era profesor de Xornalismo nalgún sitio. E acordáronse para propoñer que se poña o nome de don Manuel a algunha das “macroobras que están en trance de execución en Santiago de Compostela”. Propoñen unha estación do AVE Manuel Fraga ou un aeroporto internacional de Galicia Manuel Fraga ou, o que me parece lóxico (se non a demolen, que eses cartos si que os dariamos por ben investidos moitos galegos), a Cidade da Cultura Manuel Fraga. Nunha florida prosa, Mourelle dicía daquela que ía trasladar esta proposta ás institucións oficiais. Non sei que pensará don Manuel disto, el, que xa está nesa etapa da vida na que a xente está de volta das homenaxes.

Como a carta é tan riquiña, non me resisto a reproducir o último parágrafo no seu idioma orixinal:

[...] Creemos hacernos eco de la gran mayoría de los gallegos en general, si sugerimos, y reclamamos a la vez, que el nombre de un tan ilustre prohombre gallego, preclaro docente, escritor y político, como lo es MANUEL FRAGA IRIBARNE, figure al frente de alguna de las futuras macroobras que están en trance de ejecución en Santiago de Compostela, cuales podrían ser: o la futura estación del AVE, o la Ciudad de la Cultura, o el, ampliable, aeropuerto de Lavacolla —topónimo que ya tiene el honor de llevarlo el pueblo en cuya demarcación está el “Campo de aviación”, que se decía antes pueblerinamente. No sería, pues, un agravio para tan histórica y bella localidad coruñesa suprimir su, ya histórico, nombre —lo está en el Camino de Santiago— en el aeropuerto central de Galicia, si así ocurriese.

Florido, non si?

A CAMPAÑA vai pechar en Lugo cun clásico: un mitin de Manuel Fraga, que sempre é benvido por estas terras. Nesta ocasión, o PP utilizou pouco ao ex presidente, que no primeiro acto seu na campaña, en Portomarín, sinalou que “un xa ten certa idade”. Hai catro anos, populares e socialistas rivalizaran en mobilización popular, porque os dous empregaran o mesmo escenario na cidade de Lugo, o pavillón municipal de deportes. Quedaran en táboas, cunha lixeira vantaxe para Don Manuel. Desta, a comparación é difícil. O PSOE usou o pavillón, pero antes da campaña; o BNG, tamén, pero desta leva un escenario que ocupa moitísimo, e o PP aínda está por ver.

Con todo, comparar afluencia é unha cousa un pouco falsa cando se trata de partidos políticos. No mitin de Zapatero do 2005 (ao do pasado día 1 non fun) había xente de Santiago e das Rías Baixas, o que demostra que, no fondo, que se encha ou non un pavillón para un mitin central non é tanto cousa da simpatía que espertan os oradores como da capacidade de mobilización dos empregados do partido. Está claro que, por exemplo, o acto de Pérez Touriño o mércores cos xubilados en Lugo estaba cheo de xente próxima ao PSOE. Que sería dos partidos se non houbera xente carretando espectadores para os seus mitins? Nesta campaña, onde na rúa se apreciaba (vouno escribir en pasado) tanto desinterese, corríase o risco de ver aos candidatos falando para un mar de cadeiras baleiras.

Debates

Telelugo emitiu onte o segundo debate electoral da campaña. Foi a tres bandas, como o primeiro. Os tres cabezas de lista de Lugo debateron, que eu recorde, tres veces dende o día 13, e onte, se chegan a estar os candidatos do PP e o PSOE, tería sido a cuarta. Tamén estes días houbo un debate múltiple, televisado, nas eleccións vascas. Aquí debaten os segundos espadas pero non os primeiros, que prefiren agredirse en guerriñas tipo “e ti máis”.

Informais

Na campaña do 2005, Anxo Quintana sorprendíanos cada día cunha foto electoral que se saía do normal: nun barco con Bugallo (que foi dela?), ao pé dun carballo centenario de Soutomerille, cabo dunha gandeira de Lugo… Desta, o especialista nestas fotos curiosas ou informais é o seu número un por Lugo, Fernando Blanco. Aínda que tampouco se están a prodigar moito os candidatos, e mira que o tempo seco parecía que podía axudar.

LEO NUN xornal unha entrevista con Manuel Fraga. Canto cambia o conto: hai catro anos, era o protagonista de tódolos días e agora aparece de cando en vez, como o pasado domingo en Portomarín. O veterano senador e ex presidente da Xunta recoñece que xa ten “unha idade”, pero ponse á disposición do partido para o que fora mester. E lánzalle un recadiño a Núñez Feijoo: que conte cos veteranos do partido. O cabeza de lista do PP xa respondeu de forma académica: os consellos de don Manuel sempre son benvidos. É un xeito cortés de dicir “xa veremos”.

Don Manuel elevaba moito a media de idade dos candidatos nas eleccións de 2005. Nestas, todo o mundo móvese nunha mediana idade. Non hai moitos xubilados nas listas, se é que hai algún. Tampouco é abundante a presencia de mozos: mellor dito, si que están, pero en postos simbólicos, con escasas opcións de escano, polo menos na provincia de Lugo. E aínda que o BNG e o PSOE sempre levan por bandeira a renovación, desta é o PP o que lles gaña pola man en cuestión de xuventude da súa cabeza de lista: de feito, tanto Ricardo Varela como Fernando Blanco andan na cincuentena, o segundo, a partir do vindeiro verán, mentres que Raquel Arias aínda acaba de entrar, coma quen di, nos corenta. Claro que o importante, como diría o propio don Manuel, non é ser novo de corpo senón de espírito.

Carro

No mesmo xornal leo unha entrevista con Aurora Carro, a luguesa que preside a federación de viúvas de Galicia. Puntúa cun 6 ao bipartito e recoñece que ten ido un par de veces a actos con Anxo Quintana, de quen di que é “un home agradable”. Vén ser a mesma muller que hai moitos anos (quizais no 93?) aspirou a ser a cuarta deputada do PP por Lugo no Congreso, cando a provincia aínda tiña cinco representantes na Cámara baixa.

Spots

O de eliminar os espazos acoutados para propaganda electoral fai que os anuncios dos partidos nos sorprendan no momento máis inesperado mentres vemos a tele. Por exemplo, aparece a vella de Touriño (a de “e a familia?”) antes de Martín Barreiro ou un tipo empeza a falar con Quintana cando ves de despedir a Alfonso Hermida. Aínda que o máis estarrecedor foi oír o Cara al sol no intermedio dunha película nocturna. Claro: a Falange non debe de andar moi ben de cartos e os seus spots van de madrugada, só aptos para incondicionais.

É ben sabido que hai un certo fariseísmo na clase política española. O PSOE riscou as vestiduras porque o PP apoiou a un partido nacionalista, ERC, para botarlle abaixo os orzamentos ao Goberno no Senado. Os socialistas bótanlle en cara ao PP que agora si lle vala un acordo cos nacionalistas e, en cambio, critique os que subscribe o PSOE con grupos coma ERC, o BNG, o PNV ou CiU. Pero non é a primeira vez que populares e nacionalistas votan xuntos. Na pasada lexislatura, mesmo o BNG ten sacado adiante algunha proposta co apoio do PP. Claro que desta volta o debate incrementouse polas declaración de Tardá e, posteriormente, Fraga. O político vilalbés vén de matizalas este luns. A súa explicación coincide practicamente coa que expuxo a coordinadora do PP no Congreso, Soraya Sáenz de Santamaría, o mesmo xoves onde Buenafuente. Daquela, a parlamentaria do PP dixo que Fraga falaba de pesar, porque “don Manuel é un político que vén da aldea e na aldea usan a romana [un instrumento que obriga a colgar cousas] para pesar”. Non sei que tal lles sentaría ese comentario aos de Vilalba.

Resúltame complicado esquecer a data de nacemento de Manuel Fraga, que hoxe cumpre 86 anos. Non, non pensen que eu son un fraguista recalcitrante; a razón é moito máis persoal: tamén a miña nai naceu un 23 de novembro, como o anterior presidente da Xunta, aínda que uns cantos anos despois. Os dous tiveron e teñen, obviamente, existencias ben distintas. Por exemplo, a miña nai non aparece en internet; o ex presidente, si: preto de 400.000 referencias en Google para “Manuel Fraga” (entre comiñas).

Pero Fraga, con todo, ten unha existencia cibernética ben estraña. Co cambio na Xunta, a súa biografía, que antes era moi extensa (Chegara Pérez Varela a editala en varios tomos?) quedou reducida a 217 palabras na web do Goberno galego; González Laxe, que durou menos, ten 250. Para atopalas as dúas, por certo, hai que fisgar ben na web autonómica. Así que a máis completa é a que ven na Wikipedia, máis incluso ca da supostamente máis próxima Galipedia (a versión española relaciona a súa obra; a galega, non).

Sen embargo, o político lugués vivo máis sobranceiro está case xubilado en internet. Abonda con pasar por Lalistawip, unha páxina que recolle a popularidade que ten unha persoa na rede. Fraga é o número 10.955 do mundo e o 504 de España. Está por detrás doutros políticos galegos, como Anxo Quintana (5.500), Pérez Touriño (4.801) ou José Blanco (2.709) e mesmo outro vilalbés famoso, Antonio María Rouco Varela, presidente da Conferencia Episcopal e número 9.678 en popularidade cibernética mundial, sempre segundo esa web.

Sorprendente é tamén ver que a Fundación Manuel Fraga non ten reservado o seu dominio; a entidade que vai gardar o legado do senador ten unha curta presenza en internet, aínda que xa leva constituída dende 2004.

Pero a don Manuel semella que lle importa pouco isto dos enderezos web. Os dominios Manuelfraga.com, .es, .net e mesmo .org, que son os máis sinxelos para un cibernauta español, están collidos… Curiosamente, o propietario é un xornalista asturiano pioneiro nisto dos medios dixitais. Si está dispoñible o .cat.

Por certo, a foto que acompaña estas liñas é a que figura na ficha oficial de Fraga na web do Senado: xa ven, a este home isto das novas tecnoloxías non parece preocuparlle moito.

Ah: feliz cumpreanos. Aos dous, claro.

A pasada fin de semana estivo chea, polo menos nas miñas lecturas, de entrevistas políticas luguesas: Gómez Besteiro, Barreiro, Fraga. Os dous últimos falaban en medios que non lles son afíns e algún mesmo é combativo con eles e as súas ideas.

O anterior presidente da Xunta, como xa contou Antonio Riva nos seus Susurros, demostrou unha curiosa afinidade con outro lugués, Xosé Blanco: aos dous gústalles máis Obama que McCain. A Fraga gústalle porque o candidato demócrata é “de centro reformista, coma min”. Na entrevista, que debe de ser unha das primeiras en El País que non lle fai María Antonia Iglesias (aquilo non eran entrevistas, senón batallas campais), a Fraga acurrálano falando de temas como a pena de morte. E a Don Manuel sáelle “o seu pronto” (sic). Sen embargo, é unha cousa entrañable: ao ex presidente xa se lle ve en plan avó, contando cousas do pasado. Moi boa a anécdota de que na foto de Palomares estivo a piques de saír cunhas rapazas moi xeitosas.

O anterior vicepresidente segundo da Xunta, Xosé Manuel Barreiro, non só é entrevistado en A Nosa Terra senón que o semanario nacionalista mesmo leva a conversa á portada. Deberon de ficar abraiados os populares de toda Galicia. E o titular é impresionante: “O PP galego está hoxe unido e preséntase como un dos máis dialogantes. Pode ser o modelo para Rajoy”. O curioso é que, por máis voltas que dou, non atopo esa frase na entrevista. Así que entendo que é unha interpretación do periódico… Será unha mensaxe oculta cara ao PSOE? Un aviso por se algún día o BNG e o PP teñen que pactar? Deste tema fala Barreiro, quen di que, na zona rural, os votantes destes dous máis partidos están máis próximos que os do PSOE e o Bloque.

E da de Gómez Besteiro, o mellor foi iso de que el non se considera “político emerxente” no PSOE galego. Algunha vez téñolle feito chistes sobre iso e el insiste en desbotalos. Non sei se é que non quere oír falar do tema ou se é aquilo de que non o vexan demasiado, non vaia ser que sexa contraproducente.

Moi instrutivo todo.