Quedáronme no tinteiro (ou, propiamente dito, na folla de texto na que fixen o borrador) un par de cousas do artigo deste domingo. Unha é que a inesperada vitoria (ou, mellor dito, a inesperada non maioría absoluta do PP) de Gómez Besteiro permítelle a López Orozco manterse en Lugo. O desvío do alcalde de Lugo para o Senado tería sido unha boa saída para, así, darlle, por exemplo, a alcaldía a Gómez Besteiro e facer a renovación no goberno local lugués. Pero, grazas a asegurar a Deputacióin, agora López Orozco queda desbotado como posible candidato principal: outra cousa é que vaia de recheo na lista socialista para o Senado. Creo recordar que xa o foi algunha vez para o Congreso.

O segundo apuntamento é que me quedou fóra o cuarto senador por Lugo (tendo en conta que outro lugués, Manuel Fraga, é representante pola comunidade). Trátase de Armando Castosa, alcalde de Cospeito, quen leva acumuladas no que vai de lexislatura menos preguntas que os seus outros tres compañeiros: 184. Ben é verdade que, dos catro senadores de Lugo, Castosa é o único que ten un posto de mando fóra da Cámara Alta.

De súpeto, sen máis, pasamos de non saber se García Díez vai optar de novo a ser alcalde de Lugo a dar por feito que o cabeza de lista do PP vai ser Xaime Castiñeira. No partido aínda non deron a confirmación oficial, pero esta non vai tardar moito, porque Mariano Rajoy quere reunir este outono (nalgún sitio lin que mesmo este mes) seus presidentes provinciais para que se proclamen os cabezas de lista das capitais de provincia de España nas eleccións municipais de 2011. El xa deu exemplo anunciando que Rita Barberá vai optar a recuncar en Valencia. A pretensión do partido é, por un lado, evitar que as liortas internas poidan atrasar a proclamación e, por outro, darlle tempo para asentarse aos que sexan novatos.

O certo é que hai unhas semanas, cando eu comentei, nun dos meus Septenarios dominicais, que García Díez non vai repetir, no PP non pareceron expresar unha inquietude desaforada. Home, está claro que prefiren ao último cabeza de lista, pero “temos canteira abondo”, dicían no partido. O feito de recoñecer que teñen canteira era, tamén, un xeito de admitir implicitamente que García Díez non repite (o último rumor sitúao nun posto dun futuro Goberno de Rajoy). E o interesado deu pábulo aos rumores cando aos poucos días do Septenario lle preguntaron polo tema e el, en lugar de saír co tópico “é moi cedo para pensar en iso” ou o non menos tópico “eu estou sempre a disposición do partido”, dixo que necesitaba un prazo para pensalo e que xa comunicaría a súa decisión máis adiante. “Temos canteira”, repiten no PP, pero por agora, ou iso parece, o mellor colocado é Castiñeira.

Leo na prensa de Madrid que en certos círculos do PP empeza a ser un clamor a solicitude de que Mariano Rajoy destitúa a Luis Bárcenas, senador e tesoureiro do partido, imputado provisional polo caso Gürtel. Porén, a consigna oficial é o silencio cara fóra, agás Esperanza Aguirre, que sempre vai por libre con tal de torpedear ao presidente do PP. En Galicia, mesmo Núñez Feijóo tense saído pola tanxente cando lle preguntaron polo caso e os seus derivados (creo que a pregunta concreta ía sobre o seu homólogo valenciano) nunha rolda de prensa en Santiago.

Pregúntolle a Xosé Manuel Barreiro, mandamáis provincial do PP de Lugo, que é compañeiro de grupo de Bárcenas no Senado (no listado alfabético, curiosamente, van seguidos), e atense á consigna oficial: silencio. Segundo conta, o seu trato con el non ten pasado dalgún cortés saúdo, deses que das cando te cruzas cun coñecido nunha escaleira, por exemplo. Así que pregunto noutros ambientes do PP, de xeito off the record, e o certo é que tamén en Lugo están devecendo por que Rajoy se cargue a Bárcenas. Os populares dan un argumento de peso: o caso Gürtel e a inacción do PP nisto constitúen unha vía de escape para Zapatero e o seu Goberno, a quen os populares acusan de estar totalmente bloqueado. “Témolo acurralado, pero dámoslle unha vía para desviar a atención”, comenta un membro do PP. Pero Rajoy é moi seu, e os populares, os de Lugo e os de resto de España, teñen que seguir agardando acontecementos.

A verdade é que esperaba que alguén se queixara polo meu prognóstico do domingo 7 de xuño de que ningún cabeza de lista dos partidos maioritarios vai repetir nas vindeiras eleccións locais no concello de Lugo. Pero non recibín chamada ou queixa ou expresión de malestar algunha. Só López Orozco me fixo un cariñoso e sorrinte comentario tres días despois, aproveitando a súa estancia no xornal para entregar os Premios Muralla. Dixo que Gómez Besteiro e el se fixeran unhas risas o domingo lendo a miña crónica. Por se acaso, xusto unha semana despois, o pasado 14 de xuño, en El País, o alcalde proclamaba que se vai presentar á reelección “indubidablemente que si” e que o vai facer “con forzas e ganas”. Xosé Anxo Lage non abriu a boca ao respecto, e García Díez si que a abriu, pero para deixar máis dúbidas: nin que si nin que non, dixo escudándose detrás dunha realidade incontestable: quedan aínda dous anos para as eleccións.

Esa é, por certo, a liña oficial do PP (“Pero se vimos de saír de dúas eleccións! Que queredes? Unha cada seis meses?”, protestoume entre risas Xosé Manuel Barreiro hai uns días). E a do PSOE é a de sempre: o normal é que repita o alcalde naqueles concellos onde se goberna. Pero aínda falta moito para o último domingo de maio de 2011, que vén sendo o día 29. Ese ano non haberá problemas coa Ofrenda do Antigo Reino de Galicia, que caerá en xullo (o Venres Santo é o 22 de abril).

Xosé Manuel Barreiro estaba o outro día un pouco alporizado. Non, non era polo aparte con Alfonso Rueda que tivo o martes, na presentación de Raquel Arias como delegada provincial de Lugo, e que recolleu a sempre atenta cámara de Pepe Álvez. Anda mosca polos rumores que lle auguran malos momentos no congreso do PPdeG deste fin de semana tan político (tamén se celebra o do BNG). E el deféndese dicindo que o das cotas territoriais é un dos “males eternos” do partido, que el seguirá tendo o seu oco na formación e que Alberto Núñez Feijóo ten todo o dereito do mundo a conformar o seu equipo como lle pete ao novo presidente da Xunta e (seguramente) aclamado mandamáis reelixido do PPdeG. Ás veces, na conversa parecía como se se estivera curando en saúde.

-Avanzoulle algo Núñez Feijóo de cal vai ser o seu futuro no partido?

-Iso pregúntallo a Alberto.

-Pero Alberto non conta nada!

-Pois da miña boca non vai saír nada -di entre sorrisos.

“Imos ter que abrazarnos máis”, contan que se dixeron non hai moito os dous, o presidente galego e o provincial.

O certo é que nun dos relatorios do congreso, o referido á estrutura orgánica do partido, figuran cambios na elección do vicepresidente do PPdeG: pasaría a ser un cargo designado polo equipo directivo e non, como ata o de agora, proposto polos compromisarios. O domingo sairemos de dúbidas.

Cóntame un compañeiro que este domingo Xosé Manuel Barreiro falou de “películas” no xantar que o PP de Lugo organizou arredor do conselleiro leonés de Lugo. O compañeiro pregúntase se a expresión sairá do meu artigo do domingo, que termina dicindo que “algúns se están montando demasiadas películas”, unha expresión moi semellante, disque, á que usou Barreiro. Sei que conto co presidente do PP lugués entre os meus lectores dominicais, pero non lle preguntei por esta última. 

Barreiro ten agora posibilidade de devolver as acusacións, se quixera. Porque se Lugo non está moi ben representado na nova Xunta, segundo o PSOE, o certo é que tampouco está ben representado nos órganos de mando que xerou o congreso socialista desta fin de semana. Hai unha boa cota luguesa na Comisión Executiva, pero non así na permanente, que vén ser algo así como o gabinete de crise, o núcleo duro do partido, os que toman as decisións, en definitiva. Dos seus dez membros, só un é de Lugo: Ricardo Varela. E, tendo en conta que pertence á etapa que se vén de pechar, non sei canto poder terá a partir de agora. Un día destes teño que empezar a mirar como vai o proceso de creación de executivas provinciais no PSdeG.

(Volvendo ao meu último Septenario, este domingo sufrín a falta de aclimatación á nova Xunta: a Juárez quiteille o acento e a Hernández, o de Medio Ambiente, convertino en Fernández. Por sorte, esas cousas se poden corrixir na versión de internet). É o sarabullo habitual dos primeiros días. De aí pasaremos dentro duns anos á fase oposta: non saben que raro se nos facía no verán do 2005 non escribir automaticamente “o presidente da Xunta, Manuel Fraga…”

Está o PP de Lugo exultante despois do 1-M. Xosé Manuel Barreiro anda a dicirlle a quen queira oílo que esta provincia foi a decisiva para a vitoria popular. Non é a de meirande apoio nas urnas, que aí sempre a supera Ourense, pero si é a única na que os deputados do bipartito son menos que os do PP: sete contra oito, respectivamente. Na Coruña, Ourense (despois do voto emigrante) e Pontevedra hai empate. E o que o fai estar máis crecido é o resultado da capital provincial, que, facendo unha extrapolación, daríalle a maioría absoluta ao PP nunhas hipotéticas eleccións municipais.

O que pasa é que Barreiro é consciente de que o electorado non se comporta igual nunhas locais, unhas galegas e unhas xerais, e así o dixo na entrevista que publicou El Progreso ao día seguinte das eleccións. Pero que os populares andan exultantes vese mesmo en detalles minúsculos, como a entrada de Barreiro na Festa dos Pepes que se celebrou en Lugo o venres 13: mesmo parecía unha estrela de cine. Despois de tantos anos de escuridade, non é estraño que os populares anden así.

Na entrevista con Xosé Manuel Barreiro que publica este martes El Progreso, recordeille iso de que o novo hospital de Lugo é un proxecto posto en marcha polo PP e que, despois de catro anos de bipartito, vai inaugurar un presidente da Xunta do PP. Pero despois recordei que a lista de cousas das Xuntas de Manuel Fraga que van rematar en mans da Xunta de Núñez Feijoo é máis ampla. Velaquí van unhas poucas, que recordo a bote pronto:

• Corredor Monforte-Sarria.
• Auditorio de Lugo.
• Autovía Ferrol-Vilalba.
• Plan Paradai.

Este luns discutía cun amigo concelleiro do PP sobre a causa da derrota do bipartito. Un dicía que influíu moito o do Audi e o despacho de Touriño; o outro, que os que votan menos visceralmente tamén tiveron en conta a rapidez con que se executaron algunhas infraestruturas nestes catro anos. O que pasa é que sospeito que as cousas tampouco van ir rápidas, polo menos, nos dous vindeiros anos: para facer, primeiro hai que desfacer, ou iso semella que pensa todo gobernante que se prece.

O MELLOR dunhas eleccións como as que vimos de celebrar onte é que todo o mundo queda máis ou menos ledo… case sempre. E escribo “case sempre” porque onte á noite había algún socialista de Lugo que non estaba nin para coller o teléfono.

Pero no caso concreto desta provincia, moitos teñen motivos para dar saltos de alegría, aínda que, se cadra, non polos resultados provinciais do seu partido… ou si.

Barreiro

Por suposto, o máis contento vai ser Xosé Manuel Barreiro, que obtén un éxito electoral ao que ultimamente non estaba afeito, porque gañar gañaba sempre, pero iso non representaba estar no goberno. Desta, cunha cabeza de lista imposta dende Santiago e cando as enquisas previas auguraban que o PP perdía un escano en Lugo, os resultados finais son realmente para celebrar dentro do partido. Non houbo suba, como si ocorreu na Coruña ou Pontevedra, pero tampouco caída (nin sequera en porcentaxe de votos), o que pode ser un aval á hora de pedirlle a Núñez Feijoo que teña en conta aos lugueses cando confeccione o seu goberno. Ademais, Barreiro conta cun aval engadido: despois de moito tempo, o PP gañou claramente na capital provincial, e Lugo mantense como segundo almacén de votos autonómicos populares.

A recuperación da Xunta seguro que tamén leva a ledicia a moitos populares: ábrese unha bolsa de emprego importante, aínda que o presidente electo xa anunciou que vai reducir o número de consellerías e incluso o de delegados provinciais. Haberá que contentarse con direccións xerais ou xefaturas de negociado ou de servizo.

Ben, tamén podemos mirar cara arriba e pensar noutras cousas: que consellería lle tocará a Lugo? Quen será conselleiro? Veremos a Raquel Arias culminando a súa carreira á dereita de Núñez Feijoo -non sei se aproveitar este momento para recordar que fun dos primeiros en gabala como oradora ? Haberá unha consellería de Pesca para José Manuel Balseiro ou unha presidencia do Parlamento autonómico para Agustín Baamonde ou Daniel Varela? Claro que, de facer caso ás cousas que dicía o socialista Ricardo Varela durante a campaña -que Arias e Barreiro non se falaban-, se cadra o ascenso de Arias non beneficia ao presidente provincial do PP e, sempre segundo esa teoría, Balseiro e Baamonde, pola súa proximidade a Barreiro, igual non o teñen tan doado.

Outra lectura que lles gustaría a algún (especialmente os socialistas nesta hora de dor) é que Núñez Feijoo queda agora lexitimado para desmantelar definitivamente o grupo da boina do PP galego; claro que Barreiro é máis dócil que o irredento Baltar, e por aí non vai ter problema.

Blanco (Fernando)

O nacionalista Fernando Blanco tamén ten algún motivo para sorrir, aínda que perderá o despacho oficial. Lugo, con Ourense, foi a única provincia onde o BNG subiu, e nalgúns dos concellos con alcalde bloqueiro (Riotorto, A Pobra de Brollón) esta formación plantoulle cara ao PP.

Haberá que ver como lle afectan a Lugo as peticións de contas que vai facer a UPG en Santiago. Quen sabe? Se cadra, mesmo Blanco (o conselleiro nacionalista mellor valorado) pode optar a algún cargo no Bloque, a nivel nacional, se o partido abre unha purga para levarse por diante a Quintana.

Ricardo Varela

O que queda menos claro é o futuro de Ricardo Varela, vicesecretario xeral do PSdeG. Os resultados electorais non foron tan malos… descontando a cidade de Lugo. Moitas das novas alcaldías déronlle bos réditos ao PSOE (A Pontenova, Láncara, Navia de Suarna…) e algunhas das veteranas mantiveron o tipo (nomeadamente, Pedrafita), aínda que algúns clásicos fallaron (Foz, As Nogais). Pero o de Lugo cidade foi un forte golpe, que pode ter consecuencias para López Orozco.

O que pasa é que, con isto das eleccións autonómicas, o PSOE galego deixou aprazado para esta primavera un asunto que vai reabrir máis dunha ferida: a reorganización do partido, para darlle unha estrutura provincial. Vai ser unha boa ocasión, primeiro, para mandar para a casa a Pérez Touriño (o segundo socialista galego que perde o goberno) e, a continuación, para levarse por diante a algún dos xefes actuais. Varela pode, nesta situación, ou ser o piloto do cambio, tanto na secretaría xeral galega como na organización territorial, ou ser arrastrado pola marea.

Blanco (Xosé)

É posible que o futuro do actual número dous do PSdeG non dependa de Lugo, senón de Madrid. Haberá que ver como lle senta ao PSOE nacional esta derrota en plena crise e como queda o seu número dous, o tamén lugués José Blanco. Responsabilizarao Rodríguez Zapatero do fracaso? Ou será o recambio para Pérez Touriño, como xa ten apuntado algún cronista político galego? Ou ascenderán a Blanco a ministro para que se enfronte con Núñez Feijoo, que seguro que vai dar guerra co tema das infraestruturas?

Porque non é a primeira vez que o presidente electo se enfronta cun Goberno central do PSOE. Xa o fixo entre marzo de 2004 (cando Zapatero gañou) e xuño de 2005 (cando Touriño gañou), e a liorta foi boa: de feito, neses quince meses Manuel Fraga usara a Núñez Feijoo de ariete contra unha ministra de Fomento que segue a ser a mesma.

Gómez Besteiro 

As perspectivas que se abren no PSOE lugués son tan variadas que mesmo poderíamos ver a un presidente de Deputación de Lugo, Xosé Ramón Gomez Besteiro, emigrando a Santiago. O que vai ser a institución provincial, dende logo, é un ariete contra a Xunta popular, aínda que nos primeiros intres, e de portas fóra, haberá poses de colaboración «leal e institucional» entre as dúas institucións. Non serán cribles, claro.

No que si vai ser protagonista a Deputación é nos movementos de postos de traballo que vai haber nos meses inmediatos: onde imos colocar, se non, a todos os socialistas e nacionalistas que tiñan copados os postos intermedios na Xunta?

Tres momentos

Emoción. Xsé Manuel Barreiro chegou a emocionarse no seu discurso de onte á noite, na sede popular. Os resultados en Lugo e en Galicia, e esa luz que o PP ve ao final do túnel, xustifícano.

Silencio. Algún socialista lugués quedou tan ofuscado que nin gañas tivo de poñerse ao teléfono para atender á prensa.

Urbanitas. Unha gráfica (e quizais acertada) explicación do fracaso do BNG, que medra na Galicia interior e baixa na urbana: “A culpa foi dos pijos urbanitas”, dito por un militante bloqueiro.

PARA ESTA campaña collín un caderniño a e fun apuntando ideas: teño que escribir disto, daquilo ou do de máis aló. Tiña, por exemplo, un apuntamento que non usei sobre a papelería e a correspondencia electoral: dende a propaganda a toda cor dos grandes partidos ata o folleto anónimo en dous tons do que escribín hai uns días, pasando polo xornal de rúa de UPyD e o parabriseo de Esquerda Unida; perdón polo palabro, é que non sei como chamar a operación de deixar publicidade nos parabrisas dos coches. A papelería, igual que a cartelería, foi a demostración de que estamos en tempos de crise e que non hai cartos para alegrías.

Tamén teño algo apuntado sobre Núñez Feijoo e o idioma: o que contei hai uns días do mitin de Ferrol en castelán non foi un caso illado: repetiuno, que eu saiba, na Coruña e Vigo. Supoño que sería unha mostra de cortesía cara os convidados, porque nos tres mitins había, se non recordo mal, xente de Génova, a sede nacional do PP. E quedoume tamén no tinteiro (no caderno neste caso) unha proposta de facer unha comparación entre as primeiras páxinas elixidas polos candidatos de Lugo e as que finalmente publicamos neste xornal. A comparanza deixareina, se me dá tempo, para o blog, aínda que unha primeira impresión é que os intereses xornalísticos non coinciden cos políticos, unha cousa que foi máis que evidente nos temas que elixiu Fernando Blanco para a súa primeira (aclaro para os leigos: os xornais temos primeiras; as revistas e os libros, portadas).

Tamén tiña algo apuntado sobre a preocupación con que a dirección do PSOE en Madrid seguiu a campaña de Pérez Touriño, un rumor que me chegou uns minutos despois da pegada de carteis, pero disto xa se ten ocupado estes días, onte mesmo, o meu compañeiro de páxina de hoxe.

Mesmo tiña feito un bosquexo para un artigo sobre a previsible influencia da crise nos resultados. Saber se a recesión lle vai pasar factura aos que gobernan ou non é unha das grandes incógnitas deste 1 de marzo que se anuncia chuvioso. Disque algún xefazo do PSOE estalle a reprochar a Pérez Touriño que non atendera a proposta de Xosé Blanco de adiantalas a outubro, cando a situación era menos crítica.

A crise si que se notou, xa digo, na campaña. Nos partidos vimos un intento de trasladar a actividade á internet, que parece unha cousa barata polo de agora, pero foi máis un querer estético que un poder con contido. Ademais, está por ver a utilidade das cibercampañas cando Galicia está á cola en tódalas estatísticas de penetración da Rede. Universalizar internet é unha proposta habitual nas campañas; nesta non houbo promesas rechamantes. A crise mesmo chegou ata as ideas.

Tres momentos

Madrid. Foi impresionante o desfile de xerifaltes de Madrid que vimos por aquí; do PSOE e do PP. 

Cocido. Estando polo medio o Entroido, non podían faltar os cocidos. Ricardo Varela (PSOE) queixouse da súa monodieta; Xosé Manuel Barreiro (PP) deixou abraiados aos que acompañaban a Rajoy no Cebreiro cortando a cachucha: iso si que é arte! 

Inauguracións. A apertura de viais en Paradai case pon en cuestión o compromiso de non facer inauguracións en campaña.