TRAS A presentación do proxecto de orzamentos do Concello de Lugo, xa coñecemos as previsións das administracións de maior entidade que incumben á provincia de Lugo. Ano tras ano, salvo algunha excepción, repítese esa progresión temporal: primeiro preséntaos a administración central; despois, a autonómica, máis tarde (fai menos dun mes) a provincial e, finalmente, o goberno do municipio máis poboado, o de Lugo. As catro son, tamén, as únicas que adoitan presentar o seu proxecto antes de que acabe o ano. Fóra destas catro institucións, o que leva é exactamente o contrario: presentar orzamentos case a ano vencido. As cousas, que conste, cambiaron nos últimos tempos, algo que tamén hai que agradecer en parte á Crise: como as economías municipais están tan depauperadas, faise máis necesario que nunca acudir ás subvencións de organismos superiores, que normalmente esixen para iso ter as contas ao día.

SEGUE AQUÍ

EN TEMPOS, unha semana como esta adoitaba conter unha rolda de prensa de Luís Ángel Lago Lage, na súa condición de senador socialista de Lugo. Facíaa para falar dos Orzamentos Xerais do Estado (PGE), e en especial para enxalzar as partidas que o Goberno de Rodríguez Zapatero dedicaba a aspectos como as pensións. «Os xornalistas mirades sobre todo as obras, pero en provincias como Lugo son tan importantes ou máis outras cousas dos Presupostos, como as pensións», queixábase Lucho, como lle chamamos moitos.

SEGUE AQUÍ

A presentación dos orzamentos da Deputación para o 2009 tivo algunha diferenza respecto á do 2008. Desta volta non houbo card-drive, senón pen-drive, rosas e verdes, para ser máis exactos: semellaban caramelos. Na mesa estiveron os mesmos, Xosé Antón Bao, Xosé Ramón Gómez Besteiro e Rexina Polín, por esta orde, e deron a rolda de prensa no mesmo sentido: primeiro unha presentación de liñas xerais, logo un denso detalle dos orzamentos das áreas bloqueiras e unhas reflexións finais da delegada de Economía. Polín, emocionada, mesmo cualificou de “agasallo de Reis” o anuncio de que a Deputación vai axudar os concellos a elaborar os proxectos que teñen que presentar para o Fondo de Investimento Local. Curiosamente, ao día seguinte, nun especial sobre este fondo que publicaban os xornais, o logotipo lembraba a unha caixa de regalo.

Outra diferenza foi o papel. Desta volta non nos deron aos xornalistas un tocho de 320 páxinas cos Orzamentos que si nos proporcionaron o ano pasado. Vinllo a Xosé Manuel Barreiro na mesa durante o debate do martes. Debe de ser por aforrar papel, por aquilo da crise. Unha mágoa: así non puidemos facer preguntas directas sobre o tema.

(Si, xa sei que non actualizo o blog dende o ano pasado: éche cousa das festas. Feliz 2009 a todos.)

Vai Mar Barcón, número tres do PSOE galego, e di que o seu partido vai apoiar en toda Galicia os orzamentos que presenten aqueles gobernos locais que gobernen en minoría e onde os socialistas sexan oposición. En Lugo, iso beneficia a Xove e O Valadouro, onde goberna o PP a duras penas. Pero a min iso recordoume o caso da capital provincial, porque Barcón, secretaria de Organización, veu insinuar que agardaba que PP e BNG correspondan do mesmo xeito onde o PSOE é minoría; por exemplo, en Lugo. A miña suposición é reforzada polo feito de que o anuncio de Barcón fíxose xusto cando socialistas, populares e nacionalistas comezaban a negociar os orzamentos de Lugo. Por certo, cada día medra máis a sensación nos ambientes políticos (incitada polos comentarios do PP) de que o BNG se vai abster o 3 de novembro, para permitir que López Orozco saque adiante os seus segundos orzamentos deste mandato.

Falando de orzamentos municipais, creo que no pleno da Fonsagrada do xoves pasado, no que se aprobaron os primeiros orzamentos en catro anos, houbo case algún amago de infarto. Porque o PSOE, que ten a minoría maioritaria, chegou co seu proxecto ao pleno sen pactar. Iso si, o alcalde, Argelio Fernández Queipo, debeu de agarrar por unha orella a dous concelleiros que lle fan pasar apuros, un, Ricardo Parada (anterior rexedor e actual deputado provincial delegado de Medio Ambiente), porque ás veces chega tarde; outro, porque pasa moito tempo en México co seu fillo. Os dous estaban ao comezo do pleno, ben sentadiños nas súas cadeiras.

Ao PSOE chegáballe con que faltara o concelleiro de Terra Galega, Xulio Fernández, porque o empate racharíao o voto de calidade do alcalde, pero este edil apareceu. Menos mal, para Argelio, que ao final os outros tres grupos aceptaron absterse e A Fonsagrada deixou de ser un caso único en cuestións orzamentarias.

Recoñezo que era doado acertar o prognóstico que fixen hai dous días sobre os Orzamentos Xerais do Estado (1): alguén espera que de súpeto aparezan catro millóns de euros para un tramo da alta velocidade ferroviaria? As cousas das infraestruturas van amodo: se non hai estudo informativo, non se poden encargar os proxectos, e se non hai proxectos, non se poden licitar as obras. Iso sabémolo todos: o que pasa é que cada día queda máis claro que, se cadra, nin os nosos bisnetos viaxarán nun tren de alta velocidade de Lugo a Madrid. E se o fan, será cando o medio de transporte do capitán Kirk e os seus sexa xa unha realidade e o tren, unha antigualla para cidadáns de segunda. En fin…

(1) Grazas pola louvanza, Ladairo.

Este martes preséntanse os Orzamentos Xerais do Estado para o 2009 e, a verdade, non as teño todas comigo no que se refire a Lugo. Máis que nada, polo da crise e o recorte de fondos, aínda que, tendo en conta que en marzo hai eleccións en Galicia e habida conta da teima que teñen os nosos gobernantes por que os cidadáns de a pé paguen as desfeitas das construtoras, é posible que a partida para a provincia medre.

Estou por facer un prognóstico, aínda que xa aviso que o máximo que consigo na primi é o reintegro, e na quiniela, nove (dúas veces, hai anos, acertei once e esa semana non cobraron). Vou prognosticar, por exemplo, que non vai haber novidades no que se refire a infraestruturas: volverá haber fondos para os tramos xa en construción da autovía do Cantábrico, pode que para algún tramo novo da A-54 e da A-56, e o demais seguirá igual: as mesmas partidas para os estudos da A-76, as mesmas cantidades para a alta velocidade ferroviaria, a mesma miseria para outras obras, a mesma vergonza da Autoridade Portuaria que rexe Ferrol e, disque, San Cibrao…

Aínda que o que habería que prognosticar é que estes orzamentos, se cadra, non saen adiante. Pero, xa digo, hai eleccións en marzo e ZP, Blanco e compañía negociarán para sumar os necesarios votos do BNG: faranse vinte dotacións de fondos a maiores para algunhas obras, conseguirase o voto dos bloqueiros e, total, como as obras non poderán comezar no 2009 porque non hai proxectos, ao final Maleini acabará investindo o que tiña inicialmente previsto e non o que pactou co Bloque.

Mañá verémolo.

Esta foi unha semana orzamentaria. Falo da Deputación, claro, que despois de ternos dando prazos (primeiro, a finais de ano; despois, en febreiro; máis tarde, en marzo…) incumpridos, ao final presentou os primeiros orzamentos do bipartito (“goberno compartido”, dixo a socialista Rexina Polín; “bigoberno”, insistirá o popular González Barcia). Ten algúns elementos interesantes. Por exemplo, o BNG manexa o que lle correspondía, segundo o reparto de tarefas, pero só do orzamento da Deputación. Porque se facemos o cálculo dende o consolidado (Deputación + Inludes + Suplusa), a porcentaxe baixa do 26,06 ao 20,25. Na área nacionalista din que “renunciamos a pedir máis porque quixemos facilitar o labor do goberno porque o orzamento era complicado”, por aquilo das débedas históricas.

Dende o principio, o novo equipo quixo marcar diferencias, aínda que o resultado foi o mesmo que antes: un non da oposición nas comisións informativas e na xuntanza do comité reitor do Inludes. Ademais do xantar no paseo do Rato para presentar os orzamentos deste último (moi rica a comida, aínda que algún se queixou de que o branco non fora un Ribeira Sacra), houbo outros detalles curiosos, como esa rolda de prensa en San Marcos o día da festa dos funcionarios, o 22 de maio. “Se fai falta, baixo eu a abrir a porta”, avisáranos o día anterior Gómez Besteiro. Non fixo falta. Iso si: só Polín lembrou que, oficialmente, o 22 de maio, e dende que se aprobou o regulamento de honras e distincións, é o Día da Provincia.

E outro detalliño para a posteridade: estas van ser coñecidas como as roldas de prensa do card-drive, porque foi o formato informático no que nos deron a documentación. O mércores, un día antes do xantar do Rato, o Concello de Lugo dera un pen-driver coa súa nova imaxe: que antigo!

Bueno, que conste que antes os orzamentos presentábanse, se cadraba, nas roldas de prensa del azucarillo, que é como chamaban popular e internamente na Deputación ás que celebraba Cacharro Pardo os venres. Agora xa non hai nin azucariño nin café… e ás veces, nin xunta de goberno da que falar… Aínda que isto vai mellorando: despois dalgunha xuntanza con só catro ou cinco puntos na orde do día, a deste venres tiña catorce. E a partir do martes, cando haxa un orzamento propio que gastar e non un herdado, a cousa vai ir, é de supoñer, a máis.

Van un pouco lentos os orzamentos da Deputación para este ano. En San Marcos aseguran que están xa practicamente listos para levar a pleno, e de feito Suplusa xa aprobou os seus, cousa que sempre ocorría antes da validación do orzamento xeral. Xa se anunciaron as partidas para o canon eléctrico, para o plan de obras e servizos, que cambiou de criterios, e para unha morea de cousas, pero das contas exactas pouco se sabe.

Algún xa está a comentar que é un problema de reparto de poder, entre as áreas do PSOE e as do BNG (disque Cultura vai ter máis cartos ca nunca) e mesmo dentro dos propios departamentos socialistas: levará Martínez máis do que lle correspondería en proporción? ”Vai por libre”, din as linguas viperinas.

Curiosamente, noutras épocas, Martínez e os seus, cando eran oposición, xa se tiñan queixado a estas alturas da demora na aprobación das contas.

Hoxe tomou posesión como interventora da Deputación quen ocupaba este cargo no Concello de Lugo dende 1990, Rosa Abelleira. Polo tanto, xa está todo listo para que o novo equipo presente os seus primeiros orzamentos. A cousa non é tan doada, a xulgar polo que nos teñen anunciado dende que tomaron posesión. Hai que meter partidas para pagar o canon hidroeléctrico, para saldar débedas históricas, para os parques provinciais de bombeiros, a proposta de obras do antigo POL (creo que agora o chaman ‘Fondos Feder’ e vaino repartir a Xunta)… E, ademais, hai que contentar aos dous socios. Moitos cartos se van mover.

Hoxe, por certo, aprobáronse definitivamente os da Deputación da Coruña para este ano, despois de rexeitar a alegación duns funcionarios. Son 197 millóns de euros. A de Ourense anda polos 77,4 millóns. E a de Pontevedra baixounos a 145 millóns, un 2,33 por cento menos que no 2007, “como consecuencia da retirada do POL”. Interesante precedente.