O PP, como sempre, foi o gañador na provincia de Lugo o 24-M, pero houbo dúas comarcas onde obtivo peores resultados dos que se podían agardar: nalgúns casos, a sorpresa rozou o pasmo. Agridoce foi a sensación na Mariña, onde os populares recuperaron Riotorto e Mondoñedo (aínda que lles custou ferro e fariña), pero perderon, quizais inesperadamente, Burela, Trabada, Lourenzá, Alfoz. A Chaira foi o outro caso: esa comarca onde en tempos só se vía unha clara cor azul pepé nos concellos.

O de Guitiriz, que supostamente vai volver ás mans socialistas, podía ser previsible, debida á división veciñal que se viviu nos últimos catro anos. A ver se neste cuatrienio poñen algo de paz entre todos. O de Muras, seica, tamén era esperable, debido á división interna dentro do propio goberno de Issam Alnagm Azzam, ese alcalde que tanto gustaba ás axencias de noticias (chamábano sempre que había unha guerra en Oriente Medio). O retorno de Antonio de Dios en Meira era, tamén segundo as malas linguas, igualmente esperable. Pero o de Xermade e Ribeira de Piquín foi como saltar a banca: poucos agardaban que o PP deixara de ser o máis votado en dous concellos que durante décadas estiveron nas mans deste partido.

Sumando Pol (onde o PSOE ampliou a súa maioría) e A Pastoriza (onde se pode repetir o bipartito PSOE-BNG), resulta que na que ata o de agora era a comarca máis popular de Galicia, vai haber minoría de gobernos do PP (cinco de doce).

O que nunca falla é o dominio do PP no concello natal do seu fundador, Vilalba, aínda que Gerardo Criado perdeu un concelleiro e quedou cunha maioría absoluta xusta (nove diante de oito). Na capital chairega, o PSOE quedou a 27 votos da sétima acta: teríallo quitada ao PP e na terra de Manuel Fraga tería sido pouco menos que a apocalipse.

É DIFÍCIL terminar a semana sen que salga a sílaba ‘ex’ nalgún titular ou texto deste xornal. Se non é a sección de sucesos ou tribunais (como sustantivo, normalmente), pode ser na información política (neste caso, como prefixo). En ocasións, os dous ex son igual de incordiantes: tanto a anterior parella que perturba a unha persoa como o gobernante destituído (sexa pola vía do dedo ou das urnas) que dá a súa opinión veña ou non a conto. O das exparejas debería de quedar no plano privado; cando entra no público, adoita acabar, por desgraza, nas páxinas de sucesos. E ao ámbito privado é tamén onde deberían de irse os exgobernantes, pero moitos deles empéñanse en seguir dando o coñazo.

SEGUE AQUÍ

Esta semana cumprirase un mes da marcha oficial de Xosé Antón Bao da casa do Concello de Lugo. Despois de moitas voltas, mesmo xa sabemos quen vai ocupar o seu escano no grupo do BNG. Trátase de Cristina Ferreiro, que, como Bao, forma parte da historia recente do partido na provincia. A traxectoria do exconcelleiro daría para escribir un libro: edil en Becerreá, deputado provincial, presidente do Breogán, candidato ao Congreso (2004), vicepresidente da Deputación, concelleiro raso en Lugo, tenente de alcalde no mesmo concello e, finalmente, membro dunha oposición tenaz: o seu ‘non’ aos orzamentos de López Orozco, sumado á negativa do PP, foi o que fixo que o Concello de Lugo vaia seguir este ano (en principio) coas mesmas partidas de 2013.

Algúns puxéronlle os cornos e o rabo que moitos lles debuxan aos nacionalistas galegos, pero o certo é que na distancia curta gañaba moitísimo, ata ser un tipo entrañable. Algunha vez chanceamos sobre os seus xemelgos: “Teño a sensación de que me preguntas polos nenos para ver se baixo as defensas”, díxome unha vez, entre risas, cando eu intentaba que me adiantase non sei que noticia política. Contraataquei días despois dicíndolle: “Vasmo dicir ou terei que preguntar polos nenos antes?” Todo, por suposto, nun ton xovial e distendido entre os dous.

Menos distendidas foron as relacións coa UPG, segundo din as malas linguas. De feito, hai quen atribúe o seu adeus ás presións da ‘U’. Tal cousa mesmo se chegou a publicar nalgunha web o día do anuncio. Horas despois, o post foi retirado e, finalmente, publicouse de novo, pero matizado, dando a entender que, por unha vez, un político non minte cando di que se vai por motivos persoais. No adeus, o BNG organizou un acto que quería ser informativo e foi emotivo, no que houbo bágoas e apertas a tres bandas, con Bao, Álex Penas e Paz Abraira (os tres, na foto). Sería para evitar ruxerruxes.

O certo é que os seus quince anos en política deron para moito, e diso dá fe o arquivo de El Progreso. Alí aparece en Becerreá a carón de Manuel Martínez, agora alcalde dese concello, cando os dous se puxeron diante das máquinas da autovía. E tamén aparece negociando con Gómez Besteiro o primeiro bipartito da Deputación (xullo de 2007), días despois de facelo con López Orozco. Con este último, o pacto foi imposible; con Gómez Besteiro foi rápido e sinxelo. El mesmo o recoñecía na entrevista que lle concedeu a Xoán C. Vidal.

Os xornalistas que agardabamos no Méndez Núñez a ver en que acababan aquelas xuntanzas co PSOE polo goberno da Deputación aínda recordamos o cabreo que pillou Bao cando veu pasar pola porta do hotel a Orozco. “Que pasa? Agora vén a ver se fode isto tamén?”, preguntouse para si, pero nun volume suficientemente audible. Agora que chega ao medio século de vida (o 29 de marzo, concretamente), quizais estaría ben que contara cousas como esas nunhas memorias: outros, con menos traxectoria e interese, xa as escribiron. Polo de agora, como aínda mantén a conta en Twitter, sabemos que segue indo ao Breogán; é, coa familia e a política, unha das súas grandes paixóns.

(Completando un apuntamento da páxina do domingo)

Os comunicados oficiais polo ascenso do Lugo son un reflexo da clase política que temos e das súas teimas, neuras e ‘peleítas’ habituais. Adiantouse o alcalde, ás 22.38 do 24 de xuño; seguiu a Vicepresidencia da Deputación, ás 22.44, e rematou o grupo popular, ás 22.57. Tardou máis a delegación da Xunta, que chegou ao día seguinte.

Ademais das tópicas felicitacións, o alcalde López Orozco contaba que chamara a Xosé Bouso, presidente do CD Lugo, para expresarlle “a súa ledicia e a de toda a cidade”. Había na nota un certo encarnamento da cidade (“eu son a cidade”), que ata certo punto é lóxico en calquera máxima autoridade local.

O comunicado de Antonio Veiga, vicepresidente da Deputación, era curioso, porque recordaba as consecuencias económicas do ascenso e, ademais, recordaba a “gran tempada” do fútbol galego, polos ascensos de Celta, Deportivo e Ourense. Moi galaico, moi autonómico, moi nacionalista… case parecía como se lle costara.

E o correo do PP traía dentro un vídeo-comunicado de Xaime Castiñeira, que se foi con Ángel Trabada e o deportista Arcadio Silvosa (aínda que creo que o excompañeiro era máis de baloncesto) a ver o partido en Cádiz. Só lles faltaba dicir “nós estivemos alí e os outros, non”. Aínda que é posible que os outros puideran replicar: “Nós estabamos co resto de Lugo no Arde Lucus”. Con tal de non calar, xa saben que aquí créanse argumentos para unha cousa e a súa contraria.

Seguindo coa Deputación de Lugo, hai tempo que González Barcia, o viceportavoz do PP no ente provincial, non publica unha das súas listaxes de faltas de asistencia ás xuntas de goberno, para demostrar a “vagancia” (expresión súa) do actual bipartito. Pero o certo é que á primeira xunta de goberno deste ano non asistiu ningún dos representantes do BNG, que tampouco estiveron presentes na rolda de prensa posterior.

Certo é que a xunta tiña unha orde do día que cabía nun gran de arroz. Nos vellos tempos, a falta de contido destas xuntanzas semanais compensábaa Cacharro falando de calquera cousa, aínda que fose da guerra no Iraq. Agora algo intentan o nacionalista Bao e o socialista Gato, pero non lles sae igual.

Ás veces, o noso traballo reflíctese nos sitios menos pensados. Por exemplo, quen nos ía dicir hai uns días que iamos darlle motivo a Francisco Jorquera, deputado do BNG no Congreso, para facerlle unha pregunta ao Goberno. Porque a interpelación que vén de presentar ten o seu punto de partida nos datos que publicou Álvaro neste xornal o 20 de xullo pasado. Isto de que te utilicen de referente ten o seu punto. 

A verdade é que esperaba que alguén se queixara polo meu prognóstico do domingo 7 de xuño de que ningún cabeza de lista dos partidos maioritarios vai repetir nas vindeiras eleccións locais no concello de Lugo. Pero non recibín chamada ou queixa ou expresión de malestar algunha. Só López Orozco me fixo un cariñoso e sorrinte comentario tres días despois, aproveitando a súa estancia no xornal para entregar os Premios Muralla. Dixo que Gómez Besteiro e el se fixeran unhas risas o domingo lendo a miña crónica. Por se acaso, xusto unha semana despois, o pasado 14 de xuño, en El País, o alcalde proclamaba que se vai presentar á reelección “indubidablemente que si” e que o vai facer “con forzas e ganas”. Xosé Anxo Lage non abriu a boca ao respecto, e García Díez si que a abriu, pero para deixar máis dúbidas: nin que si nin que non, dixo escudándose detrás dunha realidade incontestable: quedan aínda dous anos para as eleccións.

Esa é, por certo, a liña oficial do PP (“Pero se vimos de saír de dúas eleccións! Que queredes? Unha cada seis meses?”, protestoume entre risas Xosé Manuel Barreiro hai uns días). E a do PSOE é a de sempre: o normal é que repita o alcalde naqueles concellos onde se goberna. Pero aínda falta moito para o último domingo de maio de 2011, que vén sendo o día 29. Ese ano non haberá problemas coa Ofrenda do Antigo Reino de Galicia, que caerá en xullo (o Venres Santo é o 22 de abril).

Onde tamén hai malestar interno (hai algún partido no que non?) dende as eleccións é en certas áreas do BNG, onde hai quen está convencido de que non todos os seus dirixentes provinciais traballaron por igual na campaña electoral. As queixas van sobre todo cara Monforte, que, se cadra, vai demasiado por libre para o que é a ortodoxia oficial no Bloque lugués. Influirá quizais que no centro e no norte manda a UPG e en Monforte, Inzar?

O alcalde de Monforte, Severino Rodríguez, xa se decantou publicamente pola candidatura de Carlos Aymerich para levar o liderado do BNG. Mentres, Fernando Blanco estaba este mércores, como era de prever, na presentación da alternativa de Guillerme Vázquez.

E, por certo, resulta interesante a volta ao primeiro plano político dun concelleiro que en tempos fora moi querido en Lugo e que vivía un retiro tranquilo e dourado na Escola Politécnica Superior de Lugo.

Contan que un dos últimos chascarrillos da vida política en Santiago foi a liorta que tiveron dous íntimos inimigos, Francisco Rodríguez e Xosé Manuel Beiras, na xuntanza da executiva do BNG do pasado xoves. Faltoulles pouco para retarse en duelo, a espada supoño, que é o máis acaído para dous históricos do BNG coma eles. Pero a cousa quedou compensada á saída do Consello Nacional do sábado, onde pouco lles faltou para bicarse á vista dalgún fotógrafo de prensa, como contaba Lugilde este domingo. Aperta si que houbo, ante as miradas asombradas de moitos militantes. No fondo, son case como Delmiro e Don Crisanto, o alcalde comunista e o cura carpetovetónico de Padre Casares, a serie de moda en TVG: non poden vivir o un sen o outro.

Nas bromas que xa empezan a circular en algúns círculos despois das eleccións, comentan que a afiliación política de Delmiro (o personaxe ao que dá vida o ex veciño da miña avoa Antonio Durán, Morris) vai cambiar cando gobernen os populares. É, por suposto, unha broma, como a que di que en Cifras e letras vanse admitir a partir de agora os castelanismos. Xa ven: empezo con dous históricos do BNG e remato coa televisión; no fondo, todo é un espectáculo.

Ah, e que non, que Fernando Blanco insiste, como poden ler este mesmo luns, en que el non vai ser o candidato.

Tanto falar de alusións persoais durante na campaña, sobre todo no lado bloqueiro, fai que a miña memoria recupere un antigo feito, hoxe esquecido. Ten que ver co BNG, cun tema moi íntimo e con Lugo. Porque agora o Bloque anda a queixarse das alusións ás relacións persoais e sentimentais de Anxo Quintana, pero hai uns anos, certo famoso líder do BNG non se recataba de facer alusións ás relacións persoais de certo presidente da Deputación de Lugo. Iso si: non insinuaba malos tratos.