O PP galego iniciou este sábado na Coruña o seu ciclo de congresos provinciais, tras o rexional celebrado en Lugo hai case un mes. Mentres no resto das provincias esperaron a marzo (o 2, Lugo; o 16, Ourense; o 23, Pontevedra), aos da Coruña non lles preocupou facelo nuns días que, coa que está a caer, poderían dar pé a chanzas e outras manifestacións populares, desas que levaron, por exemplo, a cercar as Cortes cunha blindaxe antimanifestantes.

A pesar diso, o ocorrido cos populares coruñeses é case un símbolo e un resumo do que se pode esperar. Por exemplo, o congreso coruñés ha servido para ver como o partido pechou filas ao redor de Carlos Negreira, alcalde da Coruña. é o mesmo tipo de aclamación co que foi reelixido Núñez Feijóo no congreso autonómico e que, previsiblemente, repetirase con José Manuel Barreiro, Manuel Baltar e Rafael Louzán (por orde cronolóxica de congresos) o próximo mes. Nin hai candidaturas alternativas nin é previsible que haxa grandes disensións no interior destes grupos provinciais. É como dicir aquilo de que para que cambiar se as cousas van ben, aínda que algún podería recordar vellos proverbios, como o que invita a non facer mudanzas en tempos atribulados.

SEGUIR LENDO.

Nestes primeiros días despois das vacacións descubrín outras cousiñas do comercio lugués, que me quedaron no tinteiro no artigo do domingo.

• Unha é que algún establecemento hostaleiro de Lugo empeza a recortar no pan que dan aos comensais, e iso que este produto non é dos afectados pola suba do Ive.
• A outra é que Carrefour volveu a cambiar o subministrador do seu leite de marca branca. E, como ocorreu hai tres anos, o prexudicado foi Lactalis e o beneficiado, o grupo Leite Río, aínda que desta volta vía Leyma. Será unha nova guerra comercial, unha desas pelexas polos prezos entre dúas grandes marcas, unha de distribución e outra láctea? Hai tres anos, por certo, pasado un tempo a empresa con fábrica en Vilalba volveu a quedar co contrato, polo menos en Lugo… Descoñezo se o leite Carrefour que se vende fóra de Galicia ten a mesma procedencia.

E, por certo, nestas vacacións descubrín unha estraña alianza: o leite ecolóxico de Puleva está fabricado en Vilalba, na planta de Lactalis, segundo se deduce do seu rexistro sanitario. Curiosos compañeiros de cama.

Este sábado coincidiron no xornal dúas noticias xeriátricas (a da futurible residencia de Foz e a dos problemas da que xa hai en Sarria), un eido que orixina novas habitualmente: por exemplo, a polémica entre Xunta e Deputación pola rede de residencias que quere facer o ente provincial. É significativo dos tempos que corren ese interese pola atención aos anciáns, e iso que as últimas medidas económicas deixaron, por unha banda, a lei de dependencia case agonizando, e, por outra banda, cada día son máis as familias que dependen das pensións dos seus vellos.

Decátome de que os meus últimos Septenarios son excesivamente económicos, e algúns, mesmo pesimistas. Pero a cousa non é para menos. Por iso contaba o domingo pasado que ultimamente, cando falo coa Redacción dixital de Santiago, xa pregunto se teñen, para compensar, algunha noticia friki (a RAE, que é a única de España que avala a palabra, prefírea con k e non co q que parecería máis lóxico), que non sexa deprimente. Hei de engadir que, ademais, agora xa me despido chanceando con que, mentres, voume colgar dun piñeiro… se non fose porque seguro que lle cobran taxas ou unha multa á miña familia.

O artigo do domingo non intentaba, nin moito menos, esgotar o tema. A semana deparou máis números dos que publiquei, pero eu só quería recoller uns cantos que me parecían interesantes ou curiosos. Doutros, ademais, xa escribira o meu compañeiro Xoán C. Vidal, como o dos 90.000 euros xa gastados polo Concello de Lugo en litixios xudiciais ou os 28.000 pola restauración dos leóns da Praza Maior. Con outras contías xa fixeron números os lectores do noso dixital, que se alporizaron polo gasto previsto para amoblar a transitada zona peonil da Ronda da Muralla de Lugo: 60.700 euros para 22 bancos con xardineira; 7 xardineiras e 7 papeleiras (uns 1.681 euros por peza, din os calculadores).

Pero faltoume outra cantidade reveladora, para comparar coas pensións, que é que de onde vén a renta dispoñible dos fogares lugueses. Os últimos datos do INE sobre contas de renta dos fogares revelan que Lugo é a provincia galega onde os asalariados son os que menos achegan á renta dispoñible: un 57,2 por cento da renta bruta luguesa sae dos salarios, porcentaxe que sobe ao 58 por cento en Ourense, o 70 na Coruña e o 71 en Pontevedra. Outra demostración do peso dos xubilados na economía provincial.

(Completando un apuntamento da páxina do domingo)

Os comunicados oficiais polo ascenso do Lugo son un reflexo da clase política que temos e das súas teimas, neuras e ‘peleítas’ habituais. Adiantouse o alcalde, ás 22.38 do 24 de xuño; seguiu a Vicepresidencia da Deputación, ás 22.44, e rematou o grupo popular, ás 22.57. Tardou máis a delegación da Xunta, que chegou ao día seguinte.

Ademais das tópicas felicitacións, o alcalde López Orozco contaba que chamara a Xosé Bouso, presidente do CD Lugo, para expresarlle “a súa ledicia e a de toda a cidade”. Había na nota un certo encarnamento da cidade (“eu son a cidade”), que ata certo punto é lóxico en calquera máxima autoridade local.

O comunicado de Antonio Veiga, vicepresidente da Deputación, era curioso, porque recordaba as consecuencias económicas do ascenso e, ademais, recordaba a “gran tempada” do fútbol galego, polos ascensos de Celta, Deportivo e Ourense. Moi galaico, moi autonómico, moi nacionalista… case parecía como se lle costara.

E o correo do PP traía dentro un vídeo-comunicado de Xaime Castiñeira, que se foi con Ángel Trabada e o deportista Arcadio Silvosa (aínda que creo que o excompañeiro era máis de baloncesto) a ver o partido en Cádiz. Só lles faltaba dicir “nós estivemos alí e os outros, non”. Aínda que é posible que os outros puideran replicar: “Nós estabamos co resto de Lugo no Arde Lucus”. Con tal de non calar, xa saben que aquí créanse argumentos para unha cousa e a súa contraria.

Este sábado dinlle a benvida ao primeiro arrefriado da tempada. Foi máis potente do que agardaba e descubrín, sorprendido, que se seguira fumando (non, non penso recaer, aclaro) igual me doería menos o peito cada vez que tusía (cando fumas tes a traquea irritada permanentemente e notas menos algunhas toses). Pero, aínda que o termómetro marcaba 37,7 graos e alguén puxera unha inmensa rocha na miña sen, acabei por facer a crónica da fin de semana. E estaba tan febril que rematei por escribir medio folio máis do que entraba (25 liñas de composición, uns 990 caracteres), mesmo ben fiado, e mesmo adiantei o artigo do martes. Xa non sei se foi unha febre creadora ou unha creación febril. E cando rematei o mercurio só subira unha décima. Así que aquí vai, completo, o que escribín. O que se publicou, recortadas as vintatantas liñas, está onde cada domingo.

(Si, e xa sei que isto de publicar o material en bruto ou inédito igual é un pouco pretencioso, e máis se aínda non gañei o Nobel ou o Grammy, pero, que queren?, ás veces sorpréndome co comportamento da miña mente).

NO SIEMPRE es fácil acertar con lo que interesa a los lectores: te trabajas bien una noticia, le das un gran despliegue y, al volcarla en internet (el sistema más moderno para contrastar su impacto), descubres que no la lee nadie. Por ejemplo, está claro que este fin de semana la mayor preocupación de los lectores es el tiempo y ver si es posible ir a los cementerios sin salir empapados hasta los huesos. Todos los Santos y el Día de Difuntos, igual que todas esas celebraciones ‘monográficas’ (día del padre, de la madre, de la mujer trabajadora, de la violencia de género…), tienen un poco de hipocresía y de obligarnos a quedar bien por narices: si mañana no fuera festivo, es probable que muchos hijos se olvidaran, sin remordimiento alguno, de la cita anual con la tumba de sus padres.

Dado que vivimos y, por tanto, morimos, los cementerios dan mucho juego, tanto en el lenguaje (“cementerio de elefantes”) como en otros ámbitos extraños y, por supuesto, en el campo social. No me refiero a eso de tener la tumba más ostentosa del lugar (algo que nunca he entendido), sino a esas convulsiones que se viven en algunas parroquias cuando les tocan alguna piedra de su necrópolis particular. Es, por ejemplo, lo que está ocurriendo estas semanas en Labio, en la zona rural de Lugo. Y no digo nada sobre cementerios privados (promovidos por comunidades de montes, por ejemplo), porque ahora mismo no recuerdo ninguno en la provincia, pero los antecedentes de fuera de Lugo revelan que también ahí hay tela que cortar.

Y ahora que (parece que) hemos liquidado la burbuja inmobiliaria (toco madera), no podemos olvidar que en Lugo uno de los grandes desarrollos urbanísticos de su historia está ligado a un cementerio, el de San Froilán, que fue trasladado hace más de medio siglo para construir el hotel de más categoría de la ciudad. Los cementerios antiguos en cascos urbanos van cayendo poco a poco: por no hablar de Mondoñedo o Vilalba, el de San Amaro, en A Coruña, ya tiene fecha  de cierre, aunque lo van a dejar intacto para poder hacer esos recorridos turísticos que en Lugo, esa ciudad donde todavía queda gente que no ve más allá de su nariz, hicieron que alguno se rasgara las vestiduras. El otro gran cementerio gallego, el de Pereiró, en Vigo, ya tiene el espacio limitado constreñido y, por lo tanto, dificultada cualquier posible ampliación, porque han construido de todo en su entorno. San Amaro y Pereiró, por cierto, son dos grandes introducciones a la historia económica de sus respectivas ciudades: los mausoleos más espectaculares y artísticos son propiedad de las familias que hicieron crecer las dos ciudades. En San Froilán ocurre algo parecido, aunque menos, debido al traslado.

Y, cómo no, también se pueden vincular los cementerios y la política. No me refiero sólo a esas grandes manifestaciones de dolor que se suceden a la muerte de cualquier prócer, por discutido que haya sido en vida (Marcelino Camacho es un ejemplo reciente), porque ya se sabe que de muertos todos somos cojonudos. Tampoco me refiero a la espléndida imagen que Serrat usó para definir describir aquel asfixiante ‘Pueblo blanco’ que era la España del tardofranquismo (“pero los muertos están en cautiverio / y no nos dejan salir del cementerio”). Todas las elecciones son un cementerio, aunque nunca se sabe para quién… Claro que a veces hay alguien que te puede resucitar.

Por poner un ejemplo, siempre se dice que el Europarlamento es un ‘cementerio de elefantes’ (o un ‘retiro dorado’), pero, curiosamente, en el último año y pico hemos visto dos ‘resurrecciones’: la de Ramón Jáuregui para el Gobierno de España; la de Daniel Varela para la lista autonómica del PP de Lugo. Ahora estamos expectantes por ver quiénes se van al ‘cementerio’ de aquí a junio (cuando se constituyen las corporaciones locales), tanto por los que se van a quedar fuera de las listas como por los que no van a tocar poder. Aunque en España ya estamos acostumbrados a que los ‘muertos’ sigan dando la brasa (González, Aznar…). Van a tener razón los de Mecano: no es serio este cementerio.

Vou crear unha etiqueta para os posts que, como este, son continuación, addenda ou apéndice da crónica semanal. Contaba no Septenario do día 10 que no proxecto urbanístico para As Saamasas, unha zona situada a carón do Miño en Lugo (onde están Carrefour, Os Robles e un restaurante cubano ao que hai tempo que non vou), hai o había algún condicionante político. O que pasa é que un significado político do PP de Lugo é propietario dalgún dos terreos que se queren urbanizar para facer un grupo de casas unifamiliares. O proxecto é antigo, tanto, que ata deu tempo a modificalo. Primeiro tropezou coa lentitude da burocracia municipal; despois, co desdén dalgún concelleiro de Urbanismo; seguidamente, cun informe negativo da Xunta bipartita. E agora a cousa está parada, e xa non sei se a pelota está no tellado do Concello ou da Administración autonómica.

A presenza dese persoeiro do PP no proxecto fai pensar a algúns que hai algunha movida política polo medio: vamos, que non lle dan luz verde porque está el polo medio. O certo é que hai dous ou tres anos a obra estaba a piques de comezar: pechou o cámping, púxose alí un cartel da promotora e abriuse unha lista de espera que, aínda que os chalés eran caros (a zona é realmente impresionante), pasaba das duascentas persoas. Dende entón, nada máis se soubo.